سوال:
چرا غیر از اسلام ادیان دیگر کامل نیستند و به سعادت کامل نمیرسند؟
پاسخ:
از نظر قرآن، دین خدا از آدم تا خاتم یکی است و اختلاف در دین وجود ندارد. همه پیامبران به یک مکتب دعوت میکردهاند. اصول مکتب انبیا که دین نامیده میشود، یکی بوده است. تفاوت شرایع آسمانی در یک سلسله مسایل فرعی و شاخهای بود، که به حسب مقتضیات زمان و خصوصیات محیط و ویژگیهای فکری و فرهنگی مردمی که دعوت شدهاند، متفاوت میشد. اما در اصول و کلیات تنها تکامل و ارتقاء معارف رقم می خورده و در مجموع همه این ادیان و شرایع مختلف، شکلها و صورت های متفاوت از یک حقیقت و در مسیر یک هدف و مقصود بوده اند.
در واقع تفاوت اساسی ادیان در سطح تعلیمات شان بوده که پیامبران بعدی به موازات تکامل بشر در سطح بالاتری تعلیمات خویش را القا کردهاند؛ مثلاً تعلیمات اسلام در مورد مبدا و معاد و جهان و معارف پیامبران پیشین از نظر سطح تکالیف و عمق معارف نسبت به ادیان قبل تفاوت بسیاری دارد. به تعبیر دیگر بشر در تعلیمات انبیا مانند یک دانشآموز بوده که او را از کلاس اول تا آخرین کلاس بالا بردند.
از نظر قرآن همه آن چه وجود داشته و پیامبران عرضه کردهاند، دین بوده، نه ادیان، که نام آن " اسلام" است. البته مقصود این نیست که در همه دورهها دین خدا با این نام خوانده میشد، بلکه مقصود این است که حقیقت دین، دارای ماهیت تسلیم و عبودیت محض در برابر خدا است که بهترین معرف آن لفظ « اسلام» است. (1) از این رو قرآن میگوید:
" إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلام؛ (2)دين در نزد خدا، اسلام (و تسليم بودن در برابر حق) است؛ یا میگوید: "ابراهیم نه یهودی و نه نصرانی، بلکه حقجو و تسلیم فرمان خدا (مسلمان ) بود". (3)
پس دین خدا که از طرف پیامبران الهی عرضه شده، یکی بوده است، با آن خصوصیتی که گفته شد و مردم در دورانهای پیامبران موظف بودهاند از شریعت پیامبر زمان خود که بر اساس رشد فکری و ظرفیت های انسانی تکامل یافته پیروی نمایند، به لحاظ این که در آن زمان دین به شکل کامل تر از زمان گذشته عرضه میشود تا آن که این مسیر به دوران خاتمیت و ارائه کامل ترین شریعت و دستور عمل نهایی برای بشر منتهی گردد.
در هر حال با پایان دوران عمل و توجه به تعالیم یک دین به امر خداوند و آمدن پیامبر و شریعت جدید، دیگر عمل به آن دستورات قبلی عین مخالفت با اراده خداوند و ضد عبودیت و تسلیم در برابر اوست، در نتیجه در هر مقطع زمانی پیروی از یک دستور عمل مصداق تسلیم و تعبد و بندگی مطلق در برابر خداوند - که عامل اصلی کمال و سعادت بشر محسوب می شود - است.
پس با آمدن دین جدید و کامل تر، هر مومن خداپرستی باید به دین جدید گرویده و به آموزه های آن عمل نماید و اصرار بر باقی ماندن بر دین گذشته، یا بازگشت از شریعت جدید به ادیان قبلی درجا زدن یا عقب گرد و مخالفت با دستور الهی وسفارش انبیای پیشین و لجاجت و خلاف تسلیم بودن است. خصوصا اينكه در طول تاریخ در اين ادیان تحریفات گسترده ای صورت گرفته است ، آن هم نه در سطح چند حکم خاص، بلکه به گونه ای که گاه محتوای دعوت انبیاء الهی به کلی دگر گون شده است و اعتقادات نادرست زیادی در مورد خداشناسی و ، پیامبران الهی و قیامت و ... در این ادیان وارد شده است، وجود این گونه تحریف ها موجب شده است آن چیزی که پیامبران بزرگ ( حضرت موسی و عیسی ) به آن دعوت می‌کردند و از انسان‌ها خواسته بودند، و عمل به آن ضامن سعادت افراد بود وجود نداشته باشد. یعنی همان مقدار از پیام پیامبران بزرگ الهی هم که می‌توانست در هدایت انسان‌ها و رساندن به ملکوت نقش داشته باشد، مورد تحریف واقع شده و دیگر نمی تواند نقش خود را در رساندن بشر به سعادت به خوبی ایفا کنند.(4)
البته به سعادت كامل نرسيدن لزوما به معناي عدم ورود به بهشت نيست، زيرا حتي در بين پيروان ساير اديان نيز افرادي كه به دنبال كشف حقيقت بوده اند لكن به جهت محروم ماندن از دسترسي به دين اسلام همان دين خود را حق مي دانسته ولي در عين حال به همان دستورات ديني خود كاملا پايبند بوده است متناسب با عدالت الهي كه از هر كس بيش از آنچه در توان داشته تكليف نمي خواهد(5) اهل نجات خواهد بود.
پىنوشتها:
1. مرتضی مطهری، وحی و نبوت، ص 165، مجموعه آثار انتشارات صدرا ،تهران، 1374 ش، ج 2، ص 181 .
2. آل عمران (3) آیه (19).
3. همان، آیه 67.
4.رک:عبدالله مبلغی آبادانی، تاریخ ادیان و مذاهب جهان، قم، انتشارات منطق، 1373ش،
5. سوره بقره(2) آیه 286.
خداحافظ ماه خوب خدا ...