جامعه، زمانی می‌تواند در انجام رسالت مذهبی و فرهنگی خود نزد جوانان موفق باشد که تعادل مذهبی و فرهنگی را همراه با تحول و نوآوری در جهت تأمین نیازها و مطالبات جوانان برقرار کند. بدین جهت جامعه باید سنت‌های اخلاقی و مذهبی خود را با هنر آمیخته و به شکل جدید و زیبا به روزنمایی کند و به عبارتی دیگر با شیوه‌ای منطقی سنت جدید را جایگزین سنت قدیم نماید.
عوامل مختلف فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی وجود دارد که باعث فرار جوانان از دین و مذهب می‌شود. از این رو با توجه به حوصله این تحقیق این عوامل را تقسیم‌بندی و بیان می‌کنیم.
1. عدم آگاهی کافی جوانان از فواید دین و مذهب
یکی از مهمترین عوامل اساسی که باعث فرار جوانان از مذهب می‌شود، عذم آگاهی کافی جوانان از فواید دین است که درک وسیع و روشنی را از آن پیدا نکرده‌اند. امروزه بسیاری از جوانان را مشاهده می‌کنیم که نسبت به عقاید مذهبی، آنچنان تحرک و علاقه‌ای نشان نمی‌دهند. درحالی که دین می‌تواند بهترین راهنما و الگو برای هدایت افراد جامعه به سوی یک زندگی سالم و موفق باشد.
بارها مشاهده شده‌است که بسیاری از جوانان در زمینه مذهب و دین آگاهی بسیار پایین و محدودی دارند، به طوری که قدرت کافی در جهت تحلیل مسایل ایدئولوژی و عقاید مذهبی ندارند و ناآگاهی آنان باعث می‌شود که تصور کهنه و غلطی از مفاهیم دینی پیدا کنند، به نحوی که مسایل دینی را مانعی بزرگ در راه آزادی، نشاط، تعادل، تعامل و پیشرفت تصور کنند. از این رو ضروری است که جامعه ساختارهای فرهنگی خود را بر اساس خواسته‌های جوانان به گونه‌ای تنظیم کند که تا حدی بتواند تفکرات غلط و بیجا در رابطه با مذهب را از بین برده یا به حداقل آن را تعدیل نماید.
این در حالی است که همه جوانان در زمینه‌های مذهبی صاحب نظر نیستند و ما نیاز داریم به دنبال کارشناسان برجسته برویم و از وجود آنان در مسایل دینی و مذهبی که صاحب‌نظر هستند استفاده کنیم؛ به طوری که دربسیاری از مواقع که نیاز به توضیح و استخراج مسایل تخصصی دینی است حضور عالم و فقیه نیز ضروری و واجب می‌شود.
خلاصه این که نه در بحث دین بلکه در تمامی مباحث و علوم یکی از علل انحراف و کج‌روی عدم آگاهی و جهل است؛ حال این جهل و کم‌آگاهی ممکن است شامل دین شود یا حتی چیزهای دیگر و لذا همانطور که ما در زمینه‌های دیگر مثل بیماری به متخصص رجوع می‌کنیم در بحث دین نیز باید به کارشناس دین رجوع شود و از رهنمودهای آنان استفاده گردد.
شهید مطهری، فواید ایمان را از نظر شادمانی و گشاده‌رویی بشریت به چهار قسمت تقسیم می‌کند: اول خوشبختی، دوم روشندلی، سوم امیدواری، چهرم ارامش خاطر [1]
2. تعصبات بیجا و اندیشه‌های افراطی نسبت به دین
متأسفانه در زمان‌ها و مکان‌های مختلف شاهد تفکرات جاهلانه و متعصبانه برخی افراد نسبت به مذهب بودیم که این مسائل باعث شد برخی از جوانان که از آگاهی‌های محدودتری برخوردار بودند مذهب را در گفتاری غیر از واقعیات حق مشاهده کنند و این مسائل به تدریج باعث شد جوانان دین را به عنوان مانع جدی در اندیشه‌های آزاد خود دریافت کرده و از آن فاصله گیرند. از این‌رو تعصبات بیجا و افراطی مذهبیون عامل مهمی است که سبب فرار جوانان از مذهب شده‌است.
روزانه صحنه‌های مختلفی، در جامعه شاهد هستیم. بطور مثال بسیاری از افراد که تجربه‌های کوچک و متفاوتی را سپری کرده‌اند، ناآگاهانه به تعریف و تحلیل مباحث اسلام می‌پردازند. به طوری که فکر می‌کنند با چنین نظریات افراطی و تعصبات بیجا می‌توانند الگوی مذهبی و دینی جوانان باشند. این در حالی است که جامعه اسلامی از عالمان و کارشناسان برجسته مذهبی برخوردار است و با وجود چنین عالمان برجسته در جامعه آیا دیگر نیازی احساس می‌کنیم که افراد فاقد صلاحیت در امور مذهبی بخواهند برای جوانان الگوی مذهبی باشند و قوانین اسلام را به سلیقه‌ی فکری و شخصی برای جوانان پیاده کنند؟!
امروزه بسیاری از جوانان را می‌بینیم که گله‌مند بوده و بارها از وجود چنین عناصر متعصب افراطی در جامعه شکوه دارند. وقتی جوانی را مشاهده می‌کنیم که به صراحت اعلام می‌کند: دیگر برای نماز جماعت به مسجد نمی‌روم و زمانی که علت چنین تصمیمی را از او جویا می‌شویم از برخورد نادرست خادم و نمازگزار مسجد گله دارد که به خاطر آنکه پیراهن آستین کوتاه پوشیده‌است مورد نگاه‌های حقارت‌آمیز قرار می‌گیرد. آیا براستی می توان انتظار داشت تا جوان انگیزه‌ای برای فرار از مذهب را نداشته‌باشد؟!
امروزه برخی از مذهبیون افراطی با یک بعدی معرفی کردن دین باعث شده‌اند تا دین الهی و رسالت ائمه معصومین(ع) در نزد جوانان به گونه‌ای دیگر جلوه کند که معنای مذهب فقط این است که انسان متوجه زیبایی‌های باطنی و معنوی نماید. به طوری که مذهب کاری به امور زندگی مادی و روزمره ندارد. مذهب فقط آمده‌است تا انسان‌ها را متوجه آخرت کند.
آری! این عملکردهای نادرست از سوی معصبان مذهبی باعث شده است تا جوانان نگاه خوبی به مذهب نداشته‌باشند. به طوری که عده‌ای از جوانان که با ارزش‌های مذهبی بیگانه هستند، بسیار سریع‌تر از سایر اقشار جامعه؛ سستی و بی‌ارزش بودن دین را مورد توجه قرار می‌دهند، و نه تنها خود را از مسیر مذهبی دور می‌کنند، بلکه جمع زیادی از جوانان و هم‌سالان خود را به فرار از دین دعوت می‌کنند.
این در حالی است که دین اسلام به عنوان بهترین دین می‌تواند ارزش‌های اخلاقی را در انسان‌ها کامل کند و همواره به امور معنوی توأم با امور مادی انسان‌ها و آزادی‌های مشروع و تفریحات سالم توجه کرده است.
پی نوشت :
[1]) شهید مطهری،مرتضی،انسان و ایمان،ص48.د
برگرفته از سایت رهروان ولایت
خداحافظ ماه خوب خدا ...